De evolutie van simracen, deel 2: mijlpalen voor consoles

In de jaren negentig kwam het onderzoek naar consolegames in een stroomversnelling terecht, wat leidde tot de release van iconische en baanbrekende titels. Een van de meest invloedrijke was de PlayStation 1 (1994). Met meer dan 100 miljoen verkochte exemplaren vestigde de PlayStation 1 Sony als een dominante kracht in de gamingindustrie en maakte het de weg vrij voor toekomstige PlayStation-consoles. Het markeerde een keerpunt dat gaming tot een wereldwijd fenomeen maakte.

De PS1 verving cartridges door cd-roms, die aanzienlijk meer opslagruimte boden (700 MB in vergelijking met de beperkte megabytes van cartridges). Dit maakte de ontwikkeling mogelijk van complexere games met geavanceerde 3D-graphics, orkestrale soundtracks en full-motion videosequenties.

Voor liefhebbers van racesimulaties werd de PS1 de thuisbasis van een van de meest toonaangevende games in het genre: Gran Turismo.

Gran Turismo, ontwikkeld door Polyphony Digital, werd in 1997 uitgebracht in Japan en in 1998 in Europa en Noord-Amerika. Deze titel zorgde voor een revolutie in racesimulaties met functies die nog nooit eerder op consoles waren vertoond:

• Ongekende simulatie van de fysica van auto's.
• Realistische verschillen in gewicht, tractie, acceleratie en remvermogen voor elk voertuig.
• Mogelijkheid om de afstelling van de auto aan te passen, waaronder de ophanging, overbrengingsverhoudingen, remmen en meer.
• Meer dan 140 gelicentieerde auto's van merken als Aston Martin, Toyota, Nissan, Honda, Mitsubishi, Subaru en Chevrolet.
• Getrouwe weergave van zowel straat- als raceauto's, niet alleen conceptmodellen of supercars.
• Introductie van rijbewijzen, een verplichte uitdaging om geavanceerde races te ontgrendelen.

De 3D-automodellen waren zeer gedetailleerd voor PS1-normen en de game bevatte realistische circuits met lichteffecten en reflecties op de auto's, wat diepte en dynamiek toevoegde aan de rijervaring. Om de beleving nog intenser te maken, beschikte Gran Turismo over een epische soundtrack met rock- en elektronische nummers van The Chemical Brothers, Manic Street Preachers en Feeder.

Gran Turismo inspireerde verschillende concurrerende franchises, waarvan Forza Motorsport de meest opvallende is.

Exclusief ontwikkeld door Microsoft voor Xbox, Forza Motorsport werd in 2005 uitgebracht. De originele Xbox, gelanceerd in 2001, was bedoeld om rechtstreeks te concurreren met Sony's PlayStation. Vier jaar later, samen met de release van Gran Turismo 4, introduceerde Microsoft Forza Motorsport. Met zijn mix van realisme, geavanceerde tuning en zichtbare schade aan auto's werd het al snel een benchmark voor racesimulaties op consoles.

Belangrijkste kenmerken:

• Een gedetailleerde physics-engine die realistische tractie, acceleratie en remgedrag simuleert.
• Bandenslijtage en brandstofverbruik, cruciaal voor langere races.
• Zichtbare schade aan auto's die invloed heeft op de gameplay, een functie die ontbreekt in Gran Turismo.
• Meer dan 230 gelicentieerde auto's van merken als Ferrari, Porsche, BMW, Honda en Chevrolet.
• Elke auto had een uniek fysisch model, dat van invloed was op het rijgedrag op de weg.
• Uitgebreid afstelsysteem, waarmee upgrades aan de motor, remmen, ophanging, turbo en aerodynamica mogelijk zijn.
• Een livery-editor voor aangepaste lakwerk en ontwerpen, wat een kenmerkend onderdeel van de serie werd.

Forza Motorsport was een van de eerste racegames met een stabiele online multiplayer-modus via Xbox Live. Het ondersteunde online races voor maximaal acht spelers, met wereldwijde ranglijsten en speciale toernooien. Deze online functie maakte van Forza een zeer competitief platform in het racesimulatiegenre.

Zowel Gran Turismo als Forza Motorsport hebben een cruciale rol gespeeld in de ontwikkeling van moderne racesimulaties. Gran Turismo legde de basis voor realistische rijervaringen op PlayStation, terwijl Forza Motorsport grenzen verlegde met auteschade, uitgebreide aanpassingsmogelijkheden en een robuuste online multiplayer op Xbox. Deze rivaliteit duurt al tientallen jaren en bestaat nog steeds, wat innovatie stimuleert en de lat voor het genre van racegames steeds hoger legt.